ÇEKÜL Evi Erzincan kent yöneticilerini misafir etti. Yapılan toplantıda Erzincan, kent geneli ve havza ölçeğinde değerlendirildi. Toplantıya Erzincan Valisi Abdülkadir Demir, Erzincan Belediye Başkanı Yüksel Çakır, Erzincan İl Kültür ve Turizm Müdürü Metin Çankaya, Mimar Cemil Karabayram, ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, ÇEKÜL uzman ekibi, tarihçi Necdet Sakaoğlu ve ÇEKÜL Divriği temsilcisi İhsan Çalapverdi katıldı.
Kentsel doku, depremin etkileri, demiryolu, köyler yaşamalıdır, kent müzesi, arkeoloji müzesi, envanter, belgeleme çalışmaları ve yayın toplantının ana başlıklarını oluşturdu.
Öncelikle, kent merkezinde projesi yapılmakta olan ve yapılacak olan alanlarla ilgili durum analizi yapıldı. Hamamlar, kale kapısı, Eski Belediye Binası, Kültür Müdürlüğü Binası, Gar Binası, Altıntepe Ören Yeri, doğal miras kapsamındaki Girvelik ve Erzincan’ın önemli tarihi kentleri Kemah ile Kemaliye değerlendirildi.
Sivil mimari örnekleri ve çarşılar korunacak
Kentin geçirdiği büyük depremlerin, Erzincan’ın kentleşmesinde büyük önem taşıdığını belirten Vali Demir, deprem olgusunun bir tehdit değil, kentin yenilenmesi ve doğru yapılaşması için olumlu rol oynayabileceğini vurguladı. Prof. Dr. Metin Sözen ise Erzincan’da koruma-yaşatma çalışmalarının doğal, tarihsel ve kültürel varlıkların birleştiği bir senaryo ile planlanması gerektiğinin altını çizdi. Erzincan’ı ilçe ve beldeleriyle, komşu kentlerle birlikte düşünmek gerektiğini söyleyerek, “Kemah Bölgesi Mengücek Beyliği Bölgesi olarak ele alınmalı ve buradaki dokuyu bozacak hiçbir yapılaşmaya izin verilmemeli. Arkeolojik alan olan Kemah kalesi ve çevresinde iyileştirme çalışmaları hızlanmalı. Özellikle Kemaliye’deki mimari dokunun bozulmaması için tedbir alınmalı. İl, ilçe, belde ve köylerdeki koruma, yaşatma, yeniden işlevlendirme çalışmaları, yöneticilerin ve konuya hâkim uzman kadrolarının eşgüdümlü çalışmalarıyla ancak başarıya ulaşabilir,” dedi. Kent Müzesi için eski Erzincan ve deprem fotoğraflarıyla birlikte filmlerin de arşivlenmesi gerektiği, müze için gerekli diğer bilgi-belge ve eser arşivinin ivedilikle oluşturulması gerektiği toplantı konularının arasındaydı. Toplantıda, Kültür Merkezi binasında kurulacak olan Arkeoloji Müzesi’nin hazırlanacak olan projesi hakkında detaylar tartışıldı. Toplantıda ayrıca, kentin sosyal ve ekonomik hayatın canlı olduğu çarşı bölgesindeki yapı ve ticarethane envanterinin çıkarılarak, yeni alışveriş merkezleri yapmak yerine mevcut çarşı kültürünün yaşatılması için beklenti analiz yapılmasına karar verildi.
Köyler Yaşamalıdır projesi uygulanacak
ÇEKÜL Vakfı’nın ana projelerinden biri olan “Köyler Yaşamalıdır” Salihli, Sırakonak, Apçaağa, Ergü, Ocak, Yeşilyurt, Kozlupınar, Yeşilyamaç, Dudluca ve Başpınar köylerinde de uygulanacak. Hazırlık aşamasında önce bir envanter çalışmasının yapılacak. Köylerin özgün dokularını ve yaşam kültürlerini koruyabilmeleri için çalışmalar yürütülecek.
Belediye Başkanı Yüksel Çakır ise, Tercan ilçesindeki Mama Hatun Kilisesi ve Medresesi ile Üçpınar Köyü Kilisesi ve Dikili Taşlar hakkında devam eden çalışmaları paylaştı. Çakır, Çayırlı ilçesindeki Yaylakent ve Başköy köylerinde ahşap işçiliği olan, mimari değeri yüksek iki yapı ile köy mezarlıkları hakkında da bilgi verdi. Bu yapıların bir an önce koruma altına alınması için yapılması gerekenler kararlaştırıldı. Sözlü tarih çalışması yapılarak bellek kaydı oluşturulmasına karar verildi.
Tarihi demiryolu güzergâhı yeniden değerlendirilecek
Toplantının en önemli konu başlıklarından biri Divriği, Erzincan, Erzurum, Kars demiryolu güzergâhının yeniden değerlendirilmesiydi. Günümüzde kullanılmayan demiryolu güzergâhının endüstri mirası kapsamında yeniden işlevlendirilmesi ve bir nostalji hattının bu tarihi güzergahı yaşatması için gerekli adımların atılmasına karar verildi. Demiryolunun geçtiği kentler ortak bir çalışma başlatılması gerektiğini söyleyen Sözen, yöredeki barajlarla birlikte bu güzergâhın değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Demiryolu hattının ve gar binasının “Demiryolu Müzesi” olarak işlevlendirilmesinin yöre için atılacak en önemli adımlardan biri olacağını söyledi.
Toplantıda yapılan tespitler, detaylarıyla tartışıldı ve örnek çalışmalar göz önünde tutularak izlenmesi gereken yöntem belirlendi. Kurumların görev alanlarında kesişen noktalar belirlendi; işbirliklerinin süreklilik kazanması için planlama yapıldı.